Spring naar inhoud

'Bedevaart' rond Wormer

Beoordeel deze route

Omdat Ajax financieel al jaren niet kan opboksen tegen de groot-kapitalisten uit Engeland, Spanje, Italie en Duitsland maakten we een bedevaart in Wormer om zo de godenzonen te steunen. Een paar maanden later bereikten de Amsterdammers op een paar seconden na de finale…

Tekst en foto's Joop Duijs


ommetje sep 2018 - mais // ommetje_sep_2018_001.jpg (51 K)ommetje sep 2018 - polder beschoot // ommetje_sep_2018_002.jpg (48 K)

Het mais staat ondanks de droogte toch manshoog; Bloemrijke bermen in de Polder Beschoot.

ommetje dec 2018 - poelboerderij // ommetje_dec_2018_001.jpg (42 K)

Begin van de wandeling bij de Poelboerderij.

Mijn uit Montferland afkomstige bedoverovergrootouders trouwden er in 1736, ik volgde er mijn eerste voetbaltrainingen, beleefde er amoureuze avonturen en vergeet nooit meer die onvergetelijke Ajax-avond. Hoog tijd weer eens terug te keren naar Wormer.

Ajax heeft zich geplaatst bij de beste zestien clubs van de Champions League... Het begin van een nieuw glorietijdperk voor de Amsterdammers? Weinig kans gezien de enorme financiele verschillen, maar ik neem u toch even mee terug naar woensdag 19 februari 1969. Twee jonge, joelende ventjes met een transistorradiootje lopen 's avonds door de Dorpsstraat in Wormer op weg naar huis na een volleybaltraining bij VCW. Op het krakerige radiootje het verslag van de wedstrijd Benfica-Ajax. Kansloos waren de Amsterdammers een week eerder, in een wedstrijd die de Portugezen (met Eusebio!) in het besneeuwde Olympisch Stadion met 1-3 hadden gewonnen. De return van de wedstrijd in de halve finale voor de Europa Cup leek een formaliteit, maar Ajax sloeg via Inge Danielsson en het fenomeen Johan Cruijff (2x) keihard terug, won met 1-3, waarna in een beslissingswedstrijd Benfica in Parijs met 3-0 van de mat werd gespeeld.

ommetje dec 2018 - ajax // ommetje_dec_2018_002.jpg (50 K)

De finale tegen AC Milan werd weliswaar kansloos met 4-1 verloren, maar die wedstrijd tegen Benfica was wel het begin van de gloriejaren van de 'Godenzonen'. Een onvergetelijke herinnering en daarom, als een soort van bedevaart, dit keer naar Wormer teruggekeerd in de hoop straks in februari - precies vijftig jaar later dus! - weer van zo'n (weder)opstanding te kunnen genieten. In geld halen we de Europese top immers toch nooit meer in, dus daarom is wat hulp van 'bovenaf' meer dan welkom. Ook daarvoor zit je goed in Wormer. Eeuwenoud, want al in 1063 werden tienden (winstbelasting) aan de abdij van Egmond afgedragen. De beschermheilige van het dorp is de heilige Maria Magdalena, naar wie de kerk is genoemd die dateert uit de 15de eeuw en tijdens de beeldenstorm werd overgenomen door de protestanten. Die oude kerk werd gesloopt en in 1869 (precies honderd jaar voor de opstanding van Ajax dus!) herbouwd.

Wormer heeft sindsdien altijd meer katholieken gehad dan de andere Zaanse dorpen en behoort - misschien wel daarom? - dan ook niet bij Zaanstad, maar bij de gemeente Wormerland.

ommetje dec 2018 - boottochten // ommetje_dec_2018_003.jpg (38 K)

Vanaf de Poelboerderij kunnen boottochten door het Wormer- en Jisperveld worden gemaakt.

Historische veldslagen zijn hier gestreden. In 1280 werden de Friezen weerstaan, waardoor de inwoners uit dankbaarheid tolvrijstelling kregen van Floris V. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog troffen de Geuzen en Spanjaarden elkaar hier. Met hulp van de Zaanse bevolking werden de Spanjaarden verpletterend verslagen en sindsdien viert men in de Zaanstreek nog altijd 3e Pinksterdag. In de Gouden Eeuw kwam het dorp tot grote bloei door de scheepsbeschuitbakkerijen. Meer dan 130 beschuitbakkers bevoorraadden de schepen van de VOC en walvisvaarders van Jisp. Genoeg verleden, terug naar de toekomst: bedevaarten dus!

ommetje dec 2018 - de poel // ommetje_dec_2018_004.jpg (37 K)

De eerste kilometers gaan langs De Poel.

Ik start bij bezoekerscentrum De Poelboerderij, gelegen aan het 2000 hectare grote Wormer- en Jisperveld. Je kunt het je nu niet meer voorstellen maar ooit was dit 's werelds modernste industriegebied met tientallen molens, traankokerijen, stijfselmakerijen en zeil- doekweverijen. Nu is het een uniek veenweidegebied met honderden eilandjes en een paradijs voor weidevogels. Natuurmonumenten heeft inmiddels zo'n 600 hectare aangekocht en het beheer in handen gegeven van een aantal boeren. Daarnaast worden met behulp van tientallen vrijwilligers allerlei activiteiten verzorgd vanuit het bezoekerscentrum zoals vaarexcursies en natuureducatie.

ommetje dec 2018 - beschuittoren // ommetje_dec_2018_005.jpg (27 K)

De Beschuittoren staat sinds dit jaar midden in Wormer.

De eerste kilometers gaan langs het wuivende riet en knotwilgen van De Poel, waarop ik een eenzame kanoer zie peddelen. Bij kanocentrum Arend Bloem, gelegen aan De Poel, kan je kajaks en kano's huren. Een aanrader om het prachtige natuurgebied te verkennen. Rechts zie je de 144 meter hoge telefoon- en televisiemast die de wijde omgeving van beeld en geluid voorziet en de niet meer als zodanig in gebruik zijnde meelfabrieken die omgebouwd gaan worden tot woonunits. Op het omringende terrein zal een woonwijk worden gebouwd. Onderweg kom ik aan de praat met een wandelende broer en zus, generatiegenoten en ook nog eens afkomstig uit deze regio. Omdat we nogal wat gezamenlijke herinneringen hebben, staan we voordat we het doorhebben op de Dorpsstraat, waar als herinnering aan de eergenoemde beschuitbakkers dit jaar midden in het dorp een nieuwe beschuittoren gebouwd. Broer en zus zijn bijna thuis en ik pak het Kerkepad richting Enge Wormer. Over dit pad kwamen de bewoners van de polder naar de Maria Magdalena-kerk. Nu is het een soort 'sportboulevard' geworden, met de ijsbaan van Nova Zembla (opgericht in 1908) en de prachtige velden van WSV, waar een voetbalschool tien trainingen voor 75 euro aanbiedt. Waar is toch de tijd gebleven dat je leerde voetballen op straat, met paaltjes of een getekend doel op een muur?

ommetje dec 2018 - bruggetje // ommetje_dec_2018_006.jpg (35 K)

Via dit fraaie bruggetje bereik je de Enge Wormer.

ommetje dec 2018 - bartelsluis // ommetje_dec_2018_007.jpg (42 K)

Buurtschap Bartelsluis ligt midden tussen de fabrieken.

Tot de Enge Wormer in 1638 droogviel, had de zee hier vrij spel. De grond bevat dan ook nog steeds brak kwel- en oppervlaktewater, waardoor de polder een unieke flora heeft. We zien er de molens van de Zaanse Schans en hoge schoorstenen van de Zaanse industrie rook uitblazen in de koude winterlucht.

Verderop komen we bij Bartelsluis, een buurtschap dat vernoemd is naar de gelijknamige sluis die de verbinding was tussen de Zaan en de Enge Wormerringsloot en vooral gebruikt door de Amsterdamse beschuitventers. Later gebruikte Van Gelder Papierfabriek de sluis voor aanvoer van grondstoffen, nu is het een gemeentelijk monument. Dit buurtschap is illustratief voor de Zaanstreek: prachtige houten, groene huisjes zomaar midden tussen de fabrieken. Cacao, rijst, meel, maar vooral ook grondstoffen voor de voedingsindustrie worden hier verwerkt. Dat ruik je, dat proef je zelfs. Als we verderop bij de Zaan zijn aangekomen, bewonderen we de pakhuizen waar ik ooit nog eens rijst stond in te pakken als vakantiebaantje. Wat zijn die panden prachtig gerenoveerd!

ommetje dec 2018 - pakhuizen  // ommetje_dec_2018_008.jpg (39 K)

Prachtig gerenoveerde pakhuizen langs de Zaan.

ommetje dec 2018 - de zaan // ommetje_dec_2018_009.jpg (27 K)

De Zaan in volle glorie.

De kilometer terug naar De Poelboerderij volgen we de rivier langs fraaie bruinevloot-schepen en aan de overkant de Zaanse Bocht van Wormerveer. De Zaan waarover Freek de Jonge dichtte:

"De Zaan mist het blauwe van de Donau, en toch bezing ik haar hier fier.

Want ach, wie neemt het als hij jong is zo nauw. Oh Zaan, mijn jeugd, oh Zaan, mijn lievelingsrivier."

ommetje dec 2018 - top de poel // ommetje_dec_2018_010.jpg (44 K)

Ommetje Wormer (7,5 km)

7,5 km, 100% verhard, honden aangelijnd toegestaan. Start bij bezoekerscentrum De Poelboerderij, Veerdijk 99, Wormer.

Begin bij 30 en volg de rode pijlen naar 31 - 39 - 38 - terug naar 30.

Horeca onderweg bij Snackbar Wormer, Dorpsstraat 183 en Lunchroom Westerveer, Eendrachtstraat 27.

  • QR codeOm deze route in de app te zetten: scan vanuit de app de QR code of voer het routenummer 96642 in.
  • 4.20 km
  • Gesloten routeGesloten route
  • Binnenkort gesloten routeBinnenkort gesloten route
  • MeldingenMeldingen
  • KeuzepuntKeuzepunt
  • Startpunt met informatiebordStartpunt
  • EenrichtingstrajectEenrichtingstraject
Startpunt De Poel (toeristisch overstappunt)

Naar
Startpunt De Poel (toeristisch overstappunt)

Toon aanrijroute
Scroll onderstaande tabel horizontaal om meer te zien
Van Naar Trajectlengte Markering(en) Kenmerken Meldingen
0.99 km
    1.52 km

      Startpunt de poel (toeristisch overstappunt)

      1.69 km