Wandelnetwerk Noord-Holland

Om het ommetje op Marken te beginnen, stappen we in Volendam op de ferry. Op het voormalige eiland wandelen we naar vuurtoren Het Paard en passeren verschillende op terpen gebouwde buurtschappen.

Tekst en foto's Joop Duijs

Het Paard van Marken is vooral wereldberoemd om de foto's van het kruiende ijs in de winter.

Ze kunnen in 1957 wel een dijk hebben aangelegd naar Marken, maar het blijft natuurlijk een eiland!

Daarom pakken wij de boot vanuit Volendam om samen met een grote groep toeristen de Gouwzee over te steken. mEerst dus nog even De Dijk in Volendam op.m Waar het nooit rustig is. De hele wereld loopt langs de… Ja, waar lopen ze nou eigenlijk langs? Wat is er toch in hemelsnaam zo interessant dat zoveel mensen, met zoveel verschillende nationaliteiten, naar Volendam komen? De haven en het uitzicht over de Gouwzee zijn mooi, maar in feite zijn het toch de dagjesmensen zelf die de sfeer maken. Toeristen lokken met toeristen dus!

Handige jongens die Volendammers, want de souvenirzaken, restaurants, kroegen, viskarren, fotowinkels en snackbars doen goede zaken. En het moet gezegd: het is er altijd gezellig. Als we ‘alles’ hebben gezien, stappen we op de ‘Jan Smit’ die een ferrydienst onderhoudt met Marken. Een lekker, half uur durend boottochtje over de Gouwzee, met weids uitzicht op Volendam, Monnickendam en Marken. Onderweg passeren we Good Times Island, een 20 x 25 meter groot, drijvend eiland met palmbomen, zandstrand en een grote rots.

De Dijk in Volendam is altijd gezellig.

Je kunt er bij de hamburgerketen met die grote M door middel van een prijsvraag een 24 uurs-verblijf op winnen. Op Marken aangekomen zien we eigenlijk een kopie van de overkant. Ook hier Een Dijk, met hetzelfde soort vermaak als in Volendam. En gek genoeg stromen de met ons meegevaren toeristen ook hier weer gewoon de souvenirzaken, restaurants enz binnen, daarbij gelokt door in klederdracht gestoken, bejaarde ‘proppers’.

Ieder zijn meug natuurlijk, maar wij wandelen liever het pad langs het IJsselmeer op, richting de uit 1839 daterende vuurtoren. Vrijwel geen mens te bekennen! Wel koeien en daar waar geen vee loopt, ganzen. Marken ziet er hier gewoon net zo uit als het tegenover gelegen vasteland van Waterland. Na een paar kilometer passeren we de Minnebuurt, het jongste buurtschap van Marken, waar in 1960 overigens al de eerste woningen werden opgeleverd.

Het boottochtje van Volendam naar Marken is echt genieten.

Even verder komen we bij de vuurtoren, het Paard van Marken. Beroemd van de prachtige plaatjes van kruiend ijs in strenge winters. De aanleunende woning wordt sinds 2003 bewoond door Thijs en Liliane Spijker.

Ook Marken heeft een Dijk met restaurantjes en souvenirwinkeltjes.

Heerlijk wonen in de zomer, maar met slecht weer behoorlijk afzien. Zo is de vuurtoren pas sinds 2016 aangesloten op het stroomnet. Tot 1985 had de vuurtoren zelfs nog een vuurtorenwachter. Hij en zijn gezin werden voor de aanleg van de dijk naar Marken in 1957 bevoorraad via de zee. De vuurtoren brandde op gas en een aggregaat zorgde voor de elektriciteit. In 1985 werd het gas vervangen door accu’s en de verlichting geautomatiseerd waardoor de vuurtorenwachter overbodig werd. Op het strand bij de vuurtoren kan tegenwoordig ook getrouwd worden.

Prachtige oude houten huizen op Marken.

Wij volgen de dijk langs het water verder naar de Rozewerf. Marken heeft twaalf van deze zgn werven. Elf van de kunstmatige verhogingen worden bewoond, de twaalfde dient als begraafplaats. Broodnodig, want voordat Marken in 1957 een schiereiland werd, is het eiland vele malen overstroomd; de laatste keer op 13 en 14 januari in 1916. Pas na de aanleg van de Afsluitdijk in 1932 waren de eilanders zeker van droge voeten. Daardoor konden de benedenverdiepingen van de paal-woningen worden dichtgemaakt voor extra woonruimte.

Fraaie Hollandse luchten boven het Markermeer.

Als we door het buurtschap Grotewerf wandelen, zien op een bordje hoe hoog het water in 1916 heeft gestaan. Die Afsluitdijk bracht weliswaar veiligheid, maar was ook de doodsteek voor de visserij, tot dan de belangrijkste bron van inkomsten op Marken.

De Wittewerf is een van de twaalf terpen op Marken.

De aanleg van de dijk naar het eiland in 1957 had weer grote invloed op de hechte, op zichzelf gerichte gemeenschap. Maar nog altijd leven de families met echte Marker namen als Boes, Schipper, Zeeman en Moenes in harmonie samen. Omdat iedereen elkaar kent, is de sociale controle groot. Dat kan best benauwend zijn, maar kent natuurlijk ook voordelen. Zo hoeven ouders amper op hun kleine kinderen te letten, want er is altijd wel tante of buurman die de boel in de gaten houdt.

Toeristen uit de hele wereld bezoeken Marken en maken een selfie als bewijs dat ze er geweest zijn.

Hoe dichter we bij de in 1837 aangelegde haven komen, hoe drukker het wordt. Mensen uit alle delen van de wereld genieten van de prachtige houten huisjes, nauwe kronkelende straatjes, mooie bruggetjes en souvenirwinkeltjes.

Op de boot terug naar Volendam hebben mijn wandelmaatje en ik een discussie over wat nou het verschil is tussen een aal en een paling. Prima aanleiding om op De Dijk even ‘Het Praathuis’ binnen te stappen. Daar leggen gepensioneerde Volendammers ons uit dat het echt een en dezelfde vis is. “En geloof ons nou maar, want we hebben jarenlang in de vis gewerkt!”

Het startpunt op het parkeerterrein van Marken als u met de auto naar het voormalige eiland gaat.

De groene vuurtorenroute vanaf het startpunt Marken (6,6 km)

Als u met de boot naar Marken gaat ( €11,50 retour) loop je op Marken aangekomen naar links en begint bij paaltje

36. Vervolgens loop je via 34-33-37-9-35 weer terug naar 36 (groene route). Je kunt ook met de auto naar Marken, parkeren aan de rand van het dorp, daar starten bij 9 en vervolgens via 35-36-34-33-37 terug naar de parkeerplaats en 9 wandelen.